Kroatië: over Dalmatiërs, Marco Polo en kravatten.
Plitvicka jezera ... een vreemde, Oost-Europees aandoende naam. Reportage daarover gelezen in het A.S. Adventure Magazine. Voor ons aanleiding voor een weekje Kroatië met dus - hopelijk - bezoek aan zijn grootste nationale park, Plitvicka jezera. (Jezera = Kroatisch voor een "meer"; Plitvicka jezera = het meer van Plitvice). En prompt deze reisblog opnieuw tot leven gewekt!
Kroatië, wat is dat alweer en waar ligt het? Deel van het vroegere Joegoslavië - onafhankelijkheidsoorlog tot amper 20 jaar geleden - etnische zuiveringen - lid van de E.U. sinds 2013 - ligt aan de overkant van de Adriatische zee, tegenover Venetië, dus eigenlijk een Mediterraan land - hoofdstad Zagreb - steden als Split en Dubrovnik - in oppervlakte bijna dubbel zo groot als België, maar met veel minder inwoners: 4,8 miljoen. "Hrvatska" in het Kroatisch, vandaar landcode "Hr" voor auto's.
Op het eerste zicht veel te veel te zien en te beleven. En op het tweede zicht, met behulp van de Michelin Groene Reisgids Kroatië ... ook nog! Een week is (te?) weinig. Dus wordt het kiezen, selecteren en beperken tot ... Zadar en het noorden van Dalmatië. Dalmatië, dalmatiër? Staat hier de wieg van de witte hond met zwarte vlekken, populair gemaakt door een Disney-film. Hmmm ... de Kroaten zullen het ons misschien graag doen geloven, maar de naam van het hondenras zou afgeleid zijn van het latijnse "dalmatica", hermelijnen koningsmantel. En er zijn afbeeldingen van dalmatiërs gevonden in Egyptische pyramides. Dus, laat Dalmatië gewoon een langgerekte kuststreek van Kroatië zijn. D'er is ook nog Istrië, Slavonië, Moslavina ... Je vraagt je soms af waarom ze Joegoslavië niet nog verder hebben opgedeeld.
Op ons "te zien en te doen" lijstje:
"The Hired Man" van de Britse schrijfster Aminatta Forna speelt zich dan weer af in het denkbeeldige dorp Gost, dicht bij Zadar en Pag. De dorpelingen zijn nors en gesloten. Het verhaal begint idyllisch, doet denken aan "Een huis in Toscane", van Frances Mayes, maar algauw doemen ook hier de spoken en nachtmerries uit het recente oorlogsverleden op. In delen van Kroatië liggen nog steeds niet geruimde mijnenvelden, onder andere in het achterland van Zadar. Natuurparken en de kuststreek kregen immers voorrang bij de ontmijning. 't Zal dus zaak zijn om GEEN wandelingen zelf te improviseren en uit te kijken voor de "Ne Prilazite" (niet betreden) borden.
Kroatische huurlingen bouwden al in de 17de eeuw een serieuze vechtersbaasreputatie op. Lodewijk XIII onderhield een apart Kroatisch regiment in zijn leger. En die Kroaten droegen allemaal een eigenaardig geknoopte lap stof rond hun nek. Volgens romantische overlevering was dat door hun vrouw en/of liefje om hun nek geknoopt zodat ze zich altijd hun Kroatische "thuisfront" zouden herinneren. En de Fransen begonnen prompt op dezelfde manier een lap stof rond hun nek te knopen ... en noemden die lap "une cravate", een verbastering van "Croate". Maar we laten nu onze dassen thuis en we dromen nog tot het vertrek op 28 augustus van ...
Kroatië, wat is dat alweer en waar ligt het? Deel van het vroegere Joegoslavië - onafhankelijkheidsoorlog tot amper 20 jaar geleden - etnische zuiveringen - lid van de E.U. sinds 2013 - ligt aan de overkant van de Adriatische zee, tegenover Venetië, dus eigenlijk een Mediterraan land - hoofdstad Zagreb - steden als Split en Dubrovnik - in oppervlakte bijna dubbel zo groot als België, maar met veel minder inwoners: 4,8 miljoen. "Hrvatska" in het Kroatisch, vandaar landcode "Hr" voor auto's.
Op ons "te zien en te doen" lijstje:
- Zadar, oude versterkte stad met historisch centrum op een schiereiland en met een "zee-orgel", wat dat dan ook moge zijn of voorstellen.
- Minstens één of een paar van de ontelbare eilanden, bij voorbeeld Pag (wel te bereiken via een brug). De Žigljen-kaas die er rijpt zou tot de 50 beste kazen ter wereld behoren. Trouwens, op een ander eiland, Korcula, zou Marco Polo geboren zijn. Je kan er zelfs zijn geboortehuis bezoeken. Alleen denken de meeste historici, met inbegrip van alle Venetianen, dat Marco Polo in Venetië is geboren. Korcula ligt tussen Split en Dubrovnik, dus toch te ver voor ons. De Kornati archipel zou dan weer wel kunnen qua afstand, maar blijkbaar kan je er alleen maar naar toe via "ontbijt-en-lunch-en-alles-inbegrepen-bootexcursies". Misschien is de ferry naar Dugi Otok Eiland een goed alternatief. Zullen we ter plaatse moeten uitvissen.
- Het nationaal park Krka (als Keurka uit te spreken) met de Skradinski Buk watervallen.
- En natuurlijk ook Plitvicka jezera, de aanleiding of het excuus voor deze reis.
Benieuwd ook of er nog sporen van de oorlog zijn. In het landschap, of in de steden en dorpen ... of bij de Kroaten zelf. Als je "April Fool's Day" van Josip Novakovitch leest, een soort kroniek vol zwarte humor van de laatste 70 jaar Kroatische geschiedenis, dan denk je dat alle mannelijke Kroaten van boven de veertig oorlogsmisdadigers zijn terwijl al hun vrouwen zijn verkracht door Bosniërs of Serviërs.
"The Hired Man" van de Britse schrijfster Aminatta Forna speelt zich dan weer af in het denkbeeldige dorp Gost, dicht bij Zadar en Pag. De dorpelingen zijn nors en gesloten. Het verhaal begint idyllisch, doet denken aan "Een huis in Toscane", van Frances Mayes, maar algauw doemen ook hier de spoken en nachtmerries uit het recente oorlogsverleden op. In delen van Kroatië liggen nog steeds niet geruimde mijnenvelden, onder andere in het achterland van Zadar. Natuurparken en de kuststreek kregen immers voorrang bij de ontmijning. 't Zal dus zaak zijn om GEEN wandelingen zelf te improviseren en uit te kijken voor de "Ne Prilazite" (niet betreden) borden.Kroatische huurlingen bouwden al in de 17de eeuw een serieuze vechtersbaasreputatie op. Lodewijk XIII onderhield een apart Kroatisch regiment in zijn leger. En die Kroaten droegen allemaal een eigenaardig geknoopte lap stof rond hun nek. Volgens romantische overlevering was dat door hun vrouw en/of liefje om hun nek geknoopt zodat ze zich altijd hun Kroatische "thuisfront" zouden herinneren. En de Fransen begonnen prompt op dezelfde manier een lap stof rond hun nek te knopen ... en noemden die lap "une cravate", een verbastering van "Croate". Maar we laten nu onze dassen thuis en we dromen nog tot het vertrek op 28 augustus van ...
P.S. In de lente en herfst nemen kraanvogels (Grus grus) soms de oostelijke migratieroute over de Adriatische zee op hun tocht naar en van de Hongaarse poesta. Met veel geluk zie je ze soms verpozen op de eilanden voor de Dalmatische kust.