Pretoria.

Is Pretoria de hoofdstad van Zuid-Afrika? Ja ... en nee! In Pretoria zetelt de regering en de centrale administratie. Pretoria is dus de bestuurlijke hoofdstad van Zuid-Afrika. Maar het parlement zetelt in Kaapstad en Kaapstad is dus de wetgevende hoofdstad. Ten slotte zetelt het hoog gerechtshof samen met de gerechtelijke administratie in Bloemfontein, die dus de rechterlijke hoofdstad is. Pretoria zelf is een deel van "The City of Tshwane". Ingewikkeld, niet? Misschien wordt Pretoria zelf ooit nog wel eens geafrikaniseerd tot gewoon Tshwane.

Overigens heeft ook eSwatini twee hoofdsteden - Lobamba en Mbabane - maar daarover later meer.

Deze morgen schreeuwen de ibissen mij vroeg wakker. Tijd voor een jogging rond de 18 holes golfbaan: schitterend decor van meertjes, bomen en golf courts. Uitgebreid ontbijt en dan ... op naar "Kruger house" in het centrum van Pretoria.

Het verkeer valt best mee: heel vaak éénrichtingstraten met meerdere rijvakken. Alleen voortdurend en vervelend getoeter van openbaar vervoer mini-busjes die potentiële klanten op die manier waarschuwen dat ze er aan komen. De Garmin-GPS van Britz mogen we definitief opbergen: niet goed. Gelukkig werkt de OsmAnd-app op iPhone zonder je blauw te betalen aan roaming-kosten.

Aan "Kruger house" is er parking langs de weg maar ... slechts 60 minuten. En we zijn eigenlijk iets te ver gereden. We stoppen een 200-tal meter te ver, dan een U-turn, terug rijden en voor Kruger house naar links: daar staat een parking aangeduid. Maar als we die willen inrijden komt een keurig in uniform gestoken man vanachter de hoek aangehold. Iemand van de security van Kruger house. "No parking here. I watched you all the time. You can park in front of the museum", zegt hij. OK, maar dan moeten we een blokje omrijden: de straten in Pretoria zijn in dambord-structuur. Doen we en ... bijna rijdt een "bakkie" (pickup-truck) frontaal op ons in. De chauffeur moet niet gezien hebben dat dit een éénrichtingstraat is of ... het kan hem geen bal schelen.

Maar we parkeren dus mooi langs de kant van de weg precies aan Kruger house en het bord "Parking max. §0 min.". Geen probleem volgens "onze man": hij zal wel op onze auto letten en alles regelen. Hij begeleidt ons zelfs tot aan de receptie van Kruger house. Daar schakelt de vrolijke bediende onmiddellijk over op Afrikaans als hij hoort dat we van België komen. En 't lukt om te communiceren: hij traag in het Afrikaans, wij traag in het Nederlands. "Baie goed so'n besoek aan 'Oom Paul' se woning".

Dit was de woning van Paul Kruger, leider van de "Boere" tijdens en tussen de verschillende oorlogen met de Engelsen, tevens president van de ZAR, de Zuid-Afrikaanse republiek. Die ZAR was de staat ten noorden van de Vaal-rivier - Transvaal - die de boeren, afstammelingen van de voortrekkers voor zichzelf opeisten.

Het bezoek is de moeite waard: je wandelt door alle kamers, beginnend met de keuken waar de ajuinen en patatten nog klaar liggen voor de dagelijkse maaltijd. En alle kamers zijn nog grotendeels zoals bijna honderdvijftig jaar geleden, compleet met muffe geur en grote vochtplekken op de muren. Er staat achteraan op het terrein een oud treinstel (Kruger se spoorwegwa), nog gebouwd in Nederland. Binnenin: allerlei (reis-)spullen die door Kruger werden gebruikt voor sommige van zijn verplaatsingen.

Hier en daar is ook ruimte - in die ZARsaal - voor een paar kritische evaluaties van Kruger en zelfs - in die Bannelingsaal - voor Mandela. Al wat beter dan gisteren in het Voortrekker monument.

Nu willen we te voet naar Church Square, zo'n 650 meter verder. Maar de auto dan? Geen nood: onze geuniformeerde parkeerman schiet te hulp. Hij wijst ons de weg - altijd rechtdoor - raadt aan om camera en telefoon goed te verstoppen, altijd langs de schaduwkant van de weg te stappen. En de auto? Geen zorgen: die mag blijven staan.

In Pretoria kan je wandelen. Brede voetpaden, dat wel maar echt leuk is het niet. Te veel lawaai van de toeterende mini-busjes, 't wordt ook te heet (30° C en stijgend), te veel drukte op de voetpaden. Church Square is rustiger want auto-luw. In het midden een standbeeld van Kruger, langs de zijkanten bombastische gebouwen in neo-classicistische of andere stijl, zelfs een paar Vlaams aandoende oude huizen. Terug naar onze auto en een fooi (20 ZAR) voor onze "parkeerwachter". Met die bijverdienste lijkt hij heel blij.

We rijden naar de Union Buildings, de zetel van de regering, langs Church Square. Maar net voor Church Square staat iemand in het midden van de straat druk naar ons te zwaaien. Weg afgesloten? Hij gebaart dat we naar de kant van de weg moeten om ... te parkeren! Maar we willen helemaal niet parkeren! Als ik "we are driving through town" zeg, snapt hij het. Geen kans om nog iets aan ons te verdienen. Hetzelfde spelletje herhaalt zich nog een paar keer aan verkeerslichten. Een van die kerels steekt zijn kop door ons geopende raampje, toont een 100 rand biljet en vraagt of we er zo geen te veel hebben. Hij heeft honger en moet eten kopen. Maar hij heeft toch zelf al 100 rand? Verder rijden dan maar.

De regeringswijk met de Union Buildings is chique, statig, stijlvol, indrukwekkend: geen bedelaars, verkopers, sjacheraars toegelaten. Veel toeristen; in Kruger house waren we een tijdlang de enige bezoekers. Er is een reusachtig standbeeld van Mandela, lachend met armen verwelkomend gespreid. Aan de voet van het standbeeld kamperen al maandenlang Khoisan, de oorspronkelijke bewoners van Zuid-Afrika die vreedzaam hun eigen land terug eisen. Niet alleen de "witten" maar ook de "zwarten" - Zoeloes, Xhosa, Tsonga, Venda ... - hebben dit land al dan niet gewapenderwijs ingenomen.

We zijn uitgedroogd! Vergeten water mee te nemen. We moeten dringend drinken! Van Union buildings - waar je overigens als toerist niet binnen raakt - is het nog zo'n 7 km tot de ”Pretoria Botaniese tuin”, onze volgende bestemming. Aan de ingang betalen we als senior citizens maar 30 rand (2 €) inkom, volgens de vrolijke bediende aan de balie, speciaal en uitzonderlijk voor de "beautiful lady" (Betty). Als de gesmeerde bliksem naar Milkplum Café in de botanische tuin om allereerst het nodige vocht binnen te gieten; dan rustig buiten in de schaduw te lunchen.

We volgen het "Dassiepad", een kronkelende op en neer gaande wandelweg die ons langs een watervalletje leidt en verder doorheen bos met allerlei exotische bomen en struiken. De zon brandt. Betty heeft gisteren haar teen zwaar gestoten tegen een stoel in onze hotelkamer. Dus doen we het langzaam aan en ... breken we de wandeling na een tijdje af. Guinea fowl - Zuid-Afrikaanse parelhoenders - pikken hun kostje bij elkaar. En daar zit zowaar een groepje dassies; de leider overschouwt van op een boomstomp zijn groep, agressief kijkend of is het geeuwend?

Nog een laatste Savanna light (cider) en we kunnen terug naar ons hotel.

's Avonds, na een heerlijke vitello al limone, keuvelen we nog na met de dienster over Afrika, Pretoria, het weer, Zimbabwe ... zij is Zimbabwaanse ...

Morgen naar "The Wild Frontier".