Springboks en Voortrekkers.

 26-27 oktober 2019.

Nachtvlucht British Airways van Londen Heathrow naar Johannesburg. Als je niet kan slapen brengt de “online flightpath display” je al enigszins in exotisch-Afrikaanse stemming: op het scherm defileren langzaam, onbekende namen als Bouira, El Oued, Erg d'Admer, Modjigo, Tshikapa, Luanginga ... Allemaal dorpjes/stadjes met vliegbakens waar we overvliegen?

We "cruisen" vlot door de luchthaven van Johannesburg maar het ophalen van de huurauto - gehuurd via Drive South Africa, via Thrifty, uiteindelijk bij Britz - brengt ons helemaal in de Afrikaanse realiteit van bureaucratie, papier, paperassen en handtekeningen. We spenderen ruim een uur in de lokalen van Britz. Wel krijgen we thee met een koekje en een gedegen uitleg over "onze" Nissan X-Trail. En vriendelijk zijn ze ook nog.

Op naar Pretoria. Je kan immers van geen enkele Europese luchthaven rechtstreeks naar eSwatini vliegen, dus rijden we via Pretoria en Malalane naar eSwatini ... waarvoor we onze tijd nemen! Alles is hier anders: ‘t is zomer, we rijden links, de zon draait in tegenwijzerzin.

Springboks.

Het landschap tussen Johannesburg en Pretoria is lelijk, verstedelijkt, wel geen townships of slopenwijken langs de weg. Aan de robots - zo noemen ze verkeerslichten hier - worden kranten verkocht, of wordt er gebedeld (meestal, maar niet uitsluitend, door zwarten, soms ook door witten) of worden enthousiast olijfgroene T-shirts van de Springboks verkocht, het nationale rugby-team van Zuid-Afrika. Dat speelt precies vandaag, zondag, voor een finaleplaats in de wereldbeker rugby tegen Wales. We belanden in een kleine file aan de Christian Revival Church.

Ons hotel voor twee nachten ligt in een "gated community", streng beveiligd. 't Is ook een golfterrein: Silver Lakes Golf Estate  Binnenin de afsluiting ziet het er uit als een villawijk in Vlaanderen: een allegaartje van de meest extravagante en niet bij elkaar passende stijlen. Alleen is het hier met tropische begroeiing in de voortuintjes. Senioren met golfkarretjes wandelen rustig in hun veilige omgeving naar hun hobby.

Lunch in The Lakes Boutique hotel. TV staat aan want de Springboks spelen de kwartfinale en ... winnen met 16-19 tegen Wales! High-five met de dienster! Volgende zondag de finale tegen Engeland. Duimen voor de Boks (=insider naam voor de Springboks). Tussen haakjes: van de 31 voor het werekdbeker-tornooi geselecteerde Springboks zijn er 3 zwarten ...

Voortrekkers.

's Namiddags rijden we naar het Voortrekker Monument, ten zuiden van Pretoria. Of althans dat proberen we met een overjaarse GPS van Britz die om de haverklap sateliet-contact verliest. Bovendien missen we nog een afrit van de snelweg ... De Osmand-app (off-line) op iPhone dan maar proberen en ... daarmee lukt het. Flink buiten de stad doemt een opvallende kubus-vormige constructie op in het heuvelachtige landschap. Spuuglelijk is het eerste woord wat me te binnen schiet. Maar we zijn hier nu. Inkom kost ons samen 180 rand, zo'n 11 € en we vergaten dan nog te zeggen dat we twee "pensioners" zijn.

Het art-deco monument is toch indrukwekkend. Het memoriseert en verheerlijkt de trek van de "boere" van de zuidelijke kaapprovincie naar Transvaal en Kwazulu-Natal in het noorden, midden 19de eeuw. Meer bepaald wordt de "slag bij Bloedrivier" op 16 december 1838 hier herdacht. Een kleine 500 voortrekkers slaagden er toen in zo'n 3.000 Zoeloes te doden. Het bloed kleurde het water van de rivier rood. 

Binnenin schijnt diffuus licht door glasramen van Belgische makelij. In de koepel van het gebouw zit een kleine opening zodat op 16 december het zonlicht, symbool van Gods goedkeuring voor de slachtpartij, op een centraal geplaatste cenotaaf (=lege sarcofaag) valt. De betonnen cenotaaf is bedekt met gepolierde graniet uit de Vrijstaat en draagt het opschrift: “ons vir jou Suid-Afrika”. Rond om rond in het monument wordt de hele geschiedenis van de voortrekkers verteld in de langste marmeren fries ter wereld.

Een betonnen cirkel van gestileerde huifkarren ommuren tuin en momument. Indrukwekkend.

De tentoonstelling binnenin doet wat oubollig aan en geeft natuurlijk maar één beeld van een deel van de geschiedenis van Zuid-Afrika, geschreven door de overwinnaars van de dag. Hoe zou de zwarte parkeerwachter zich voelen bij zo'n monument?

Hoe dan ook, van boven op het gebouw heb je een groots uitzicht op Pretoria. Duidelijke bordjes leggen uit wat je ziet. En als bonus hebben we vandaag een "yellow mongoose" (Nederlands: vosmangoest) gespot in het natuurgebied rond het Voortrekkersmonument.

Terug dan met de auto dwars door Pretoria. We zijn een beetje ontgoocheld: de jacaranda-bomen zijn reeds half uitgebloeid. Eens weer buiten de stad, rijden we nu wel langs een township. Hier is de specialiteit: “welders", lassers, metaalbewerkers ... alles wat met ijzer en metaal te maken heeft. Uitgestrekte terreinen met autodeuren, autovelgen, autokarkassen, smeedijzeren hekken en poorten zoomen de weg af. Ook 's zondags wordt hier gewerkt, in het stof en het vuil. 

Vijf kilometer verder wacht onze "gated community", waar we aan de rand van een meertje en het oefen-golfterrein een Sauvignon Blanc drinken. Buiten op het druk bezette terras van restaurant "41". Een uitgelaten, zomerse sfeer met een overwegend wit publiek van alle leeftijden ... overwegend wit maar niet uitsluitend ...

Genieten van de zwoele zomersfeer, pasta en nog een karafje Pinotage.

De ober heeft het nog even over de Springboks: hopelijk worden ze zondag wereldkampioen maar helemaal gerust is hij er niet op. We duimen voor de Boks.

Twee ibissen maken nog even kabaal vooraleer ze hun slaapplaats opzoeken. Dat laatste gaan wij nu ook doen.