Steni, Peristerona, Lysos ...

Aan 't haventje van Pomos tuurt een eenzame lijnvisser naar ... zijn dobber? de zee? de oneindigheid? In het dorpje zelf sjokt een oud besje met wandelstok en helemaal in 't zwart gekleed, de straat over. 't Is 7 uur 's ochtends ...

Toscane in Cyprus.

Perfecte inleiding voor onze dag van vandaag: we zoeken de kleine, pittoreske dorpjes op. Te beginnen met Steni, een dorpje op 250 meter hoogte in de buurt van Polis. Dit is een vruchtbare streek: citroenen, sinaasappelen, avocado's, amandelen, vijgen, granaatappelen en ga zo maar door. De wegen worden er afgelijnd door cipressen. Tussendoor heb je zicht op graanvelden en gele, glooiende heuvels met opgerolde strobalen. 't Heeft iets van Toscane.

Een klein, sympathiek museum over het plattelandsleven in het centrum van Steni is een aanrader. Geen inkomprijs: je betaalt een vrije bijdrage. We bekijken er allerlei oude, soms typisch Cypriotische landbouwwerktuigen en voorwerpen van (vroeger) dagelijks gebruik. Een "servant", een rare plank met een V-uitsnijding, trekt onze aandacht. Betty, dochter van een schoenmaker, weet onmiddellijk wat dit is: een toestel om zonder neer te zitten je laarzen uit te trekken! 

Het museumpje is prachtig gehuisvest. Bijna alle huizen in Steni lijken trouwens nieuw of perfect gerestaureerd in de grijswitte zandsteen van de streek. Vanaf het hoogste punt heb je bovendien uitzicht op de omliggende heuvels, met de zee op de achtergrond. En merkwaardig: de dorps-kinderspeeltuin pronkt met een leuk zwembadje!

Peristerona.

Peristerona ligt 5 km verder, even slaperig, even weinig activiteit, maar een groter centrum. Het byzantijns museum lijkt al maanden gesloten te zijn. De kerk is ook dicht. "The Spice House" kijkt uit over de heuvels, heeft een leuk terras maar ... is alleen van  woensdag tot zaterdag open. En we zijn dinsdag 29 augustus! Hier is zelfs geen bar open te vinden. Dus flaneren we doorheen de straatjes, bewonderen we de huizen en huisjes en groeten we de vriendelijke dorpelingen.

Slof slof.

Laatste dorpje in de rij is Lysos. Zelfde stijl, zelfde soort straatjes, zelfde soort huizen. Hier is de kerk redelijk imposant, maar ook gesloten. Een paar rustbankjes en een picknicktafel in de schaduw nodigen uit tot een rustpauze. Een Cyprioot heeft dat ook gedacht en ligt languit op de bank te soezen. Tien meter lager dan de kerk loopt water uit verschillende monden in de muur naar een groot vierkant opvangbekken. En er is een publiek parkje met een perceel lavendel en roosmarijn. Even verder liggen vijgen te drogen in de zon. 

Tijd voor een drankje in de bar tegenover de kerk. Ik bestel een Cyprus koffie. De kelner staart me aan. Moet ik daar iets bij bestellen? Nee toch, een Cyprus koffie drink je puur, gloeiend heet en - terwijl je drinkt - loerend naar de bodem van je kopje, want zodra het koffiegruis op de bodem beweegt, zet je bliksemsnel je kopje neer. Dan is je koffie "op". Het gruis wil je niet binnen krijgen. De kelner wordt uit zijn gestaar opgeschrikt door Betty die "An orange juice" zegt. Hij kijkt ook Betty aan maar sloft dan traagjes weg, de keuken in. Even later slof slof en daar is ie weer met onze bestelling. Zonder een woord zet hij die neer en ... juist, sloft weg. Hij gaat triktrak spelen met zijn zoon. Drie euro voor een groot sinaasappelsap en een Cyprus koffie, de slof-slof bediening kregen we er gratis bij. 

Een leuk picknick plekje vinden we op de terugkeer, bij de Evretou-dam. Je kan er over de dammuur wandelen, een dammuur die gewoon uit rotsblokken, stenen en grint is opgebouwd. In de diepte langs de ene kant ligt de vruchtbare vallei met als achtergrond de zee. Langs de andere kant omringen grijswitte krijtrotsen het melkbauwe (kan dat: melkblauw?) water van het stuwmeer. En best van al: er is een overdekt plekje met bank en tafel EN we zijn hier moederziel alleen.

Op de terugtocht slaan we, even na Polis, een grintweg in: naar de verlaten, open kopermijngroeve van Limni (niet zeker of dat eigenlijk wel mag). Grote controverse tussen de project-ontwikkelaars die hier een dubbel 18-holes golfterrein willen aanleggen en de natuurverenigingen. (Update 2021: de natuurverenigingen hebben gewonnen: het golfterrein-project is officieel geannuleerd op 29 januari 2021.) En die natuur doet ons aan Afrika denken: verlaten, hier en daar half-hoge vegetatie, geel gras, stof, hellingen ... Alleen moet je de olijfbomen wegdenken. En sommige heuvels hebben blauw-groen-rood-achtige kleuren: restanten van de koperontginning. Terug op de grote baan, aan de overkant van de grintweg ligt de gerestaureerde maar niet meer gebruikte aanlegsteiger van de oude mijn. Nu een toeristische attractie van waarop het zwemmen in zee wordt aangemoedigd.

Dragon's cave.

Voor ons avond-aperitiefje trekken we deze keer een tweetal kilometer verder dan het haventje van Pomos. De legende vertelt dat hier vroeger een draak in een grot aan zee huisde en de haven beschermde tegen piraten. Een soort goede draak dus die (helaas?) al lang verdwenen is. Dragon's cave is inderdaad een door de zee uitgeholde grot. Door de kronkels in de kustlijn zie je de zon hier echter niet in zee, maar over land ondergaan. Maar een meegebrachte Cypriotische rosé smaakt. Achtergrondgeluid: golven beukend in de grot en tegen de rotsen, keien mee rollend met de branding ...