Idool van Pomos.
Hoe graag zou ik in Cyprus zijn,
Het eiland van Aphrodite,
Waar sublieme liefde heerst.
Breng me naar Pafos, Dionysos.
Vrij vertaald uit "Bakchai" van Euripides, 406 v. Chr.
Cyprus, het eiland in de vorm van een liggende gitaar. Na de crisisjaren 2009-2010 en 2013-2014 groeit het aantal toeristen er met bijna 20% per jaar.1 Profiterend van onzekere situaties in andere streken: Turkije, Egypte, de Maghreb-landen ... Een record aantal van 3,2 miljoen toeristen in 2016. Daarvan ruim 1/3de Engelsen: oud-kolonie bezoeken. En 1/4de Russen: voor hen eens wat anders dan de Zwarte Zee en de recent ingepalmde Krim. Zo, 't is duidelijk wie we in Cyprus kunnen ontmoeten. In elk geval weinig Belgen: met nog geen 30.000 Belgische bezoekers per jaar - ondanks de rechtstreekse chartervluchten naar Pafos - zullen we er niet opvallen, discreet als we zijn.
Maar veel toeristen tegen komen? Twijfelachtig: we trekken naar het dunbevolkte en weinig toeristische noord-westen van het eiland. In 2011 bezochten we reeds DE trekpleisters: Pafos, Limassol, Kouron, Kouklia, Kykkos ... Deze keer dus weg van de gebaande paden. Op zoek naar authenticiteit. Slow travel!
Cypriotische Euro's.
Onze uitvalsbasis wordt Pomos, een onooglijk dorpje geprangd tussen de zee en de bergen. Niet echt toeristisch bekend, laat staan beroemd ... ware het niet dat hier in 1934 een 5.000 jaar oud beeldje van picroliet2 is gevonden: het Idool van Pomos. Een vruchtbaarheidsbeeldje dat een nog kleiner beeldje van zichzelf rond de hals draagt. Dat beeldje siert de 1 en 2 Euro muntstukken uit Cyprus. Merkwaardig genoeg, ondanks de splitsing in Noord (Turks) en Zuid (Grieks) Cyprus, staat op de euromunten de naam van Cyprus zowel in het Turks (Kibris) als het Grieks (Kypros)3. Het Idool van Pomos kan je bewonderen in een museum in Nicosia ... maar tussen Pomos en Nicosia ligt het Pafos-woud en het Troödos gebergte. Met andere woorden, de afstand Pomos-Nicosia is "maar" 107 km; in tijd minimaal 2u15'. Buiten ons bereik en interesse vermoedelijk, ook al omdat - volgens sommige reisgidsen - Nicosia niet zo interessant is.The Green Line.
Wat ligt dan wel binnen de reismogelijkheden, wetende dat we enerzijds een 4x4 hebben gehuurd, maar anderzijds dat ook de 6 maanden oude Lou mee reist? De grens, het niemandsland, de gedemilitariseerde zone tussen Grieks en Turks Cyprus, waar VN blauwhelmen patrouilleren? Kunnen we deze zogenaamde "Green Line" oversteken en een kijkje nemen in het Turkse deel? De grensovergang by Kato Pyrgos is maar 27 km/40 minuten ver. Er van uitgaande dat we de "Green Line" over mogen, komen we opnieuw 20 minuten later bij de ruïnes van Vouni Palace. Nog wat verder Turks Cyprus in, liggen de overblijfselen van Soli, een stad uit de 6de eeuw voor onze tijdrekening. En dan heb je Lefke en Güzelyurt, steden te midden van wat de fruitmand van Cyprus wordt genoemd. Redenen genoeg dus om de oversteek naar het Turkse deel te wagen. Alhoewel, de algemene voorwaarden van het autoverhuurbedrijf zeggen: "Insurance compagnies DO NOT offer any cover whist you drive to the North part of Cyprus ... entirely at your OWN risk ...". We zien wel.
Aphrodite.
Met Pafos als culturele hoofdstad van Europa 2017 EN binnen onze actieradius (70 km/1u15' van Pomos) zullen we ons ook langs de Griekse kant wel niet vervelen.
De bezienswaardigheden, in wijzerzin tussen Pafos en Pomos:
- Het schiereiland en natuurgebied Akamas, meest westelijke punt van Cyprus: een 4x4 is hier een absolute "must".
- De baden van Aphrodite: natuurlijke poelen in en rond een grot. Aphrodite (de "uit schuim geborene") zou volgens één van de talrijke legendes ten zuiden van Pafos uit het schuim van de golven zijn "ont- en opge-staan". Kwam ze hier baden met haar geliefde maar weigerachtige Adonis? Het Aphrodite-trail, een 7,5 km lange wandeling, heeft deze plek als vertrek- en eindpunt.
- Cape Arnauti: woeste natuur met unieke fauna en flora.
- Aphrodite Beach (Asprokremos): zonder woorden
- Latchi: strand en vissersdorpje.
- Polis: kuststadje in een groene landbouwvallei.
- Limni: oude, verlaten kopermijn. "Koper" = Cuprum in het Latijn, van "aes cyprium": erts van Cyprus. Een controversieel project wil twee golfterreinen met hotel - 160 kamers - en bungalows aanleggen op de vroegere mijnsite. Maar op de nabijgelegen stranden komen karetschildpadden en groene schildpadden ("soepschildpadden") van eind mei tot september eieren leggen. Update 2021: het golfterrein-project is officieel geannuleerd op 29 januari 2021. De schildpadden hebben gewonnen!
- Talrijke kleine, traditionele dorpen, even het binnenland in: Akourdalia, Lysos, Peristerona ...
- Ten slotte, net voor Pomos: "Paradise Beach". Als we niet in het paradijs geraken, dan toch op het strand ervan.
We kunnen ook nog altijd het Pafos-woud en de Troödos bergen, achter ons vakantiehuis, exploreren. Bij voorbeeld op zoek gaan naar de zeer schuwe moeflon, een endemische berggeit. Mogelijkheden zat dus in een streek waarvan velen zouden zeggen dat "er niets te doen is".
Eiland van Aphrodite ... we komen er aan.
P.S. Eind augustus, begin september vliegen de eerste Europese en jufferkraanvogels over Cyprus, op weg naar hun Afrikaanse overwinteringsplaatsen. De kans dat we er in en rond Pomos spotten is miniem: kraanvogels trekken meestal op grote hoogte en dikwijls 's nachts. Meer kans heb je in het uiterste zuiden, bij het zoutmeer van Akrotiri.
2 Picroliet is een, meestal groen-grijs, mineraal dat veelvuldig voorkomt in de streek rond Pomos.↩
3 Turks-Cyprus wordt door geen enkel ander land ter wereld erkend, behalve door Turkije. Je betaalt er niet met Euro's maar met Turkse Lira↩