Ljubljana.
3 september 1972 - 00u28 - station Ljubljana - gewapende grensbewakers fouilleren alle Joegoslaven.
Langs het immense plein van de Republiek waar in 1991 de onafhankelijkheid werd uitgeroepen keren we terug naar onze auto. Ons bezoek zit er op maar Ljubljana hebben we voorgoed in ons hart gesloten. Zoals Slovenië zelf?
Bovenstaande tekst is de enige referentie naar Ljubljana uit mijn allereerste reisverslag: met de trein door Europa. In mijn herinnering maakte het station een deprimerende indruk. Maar is dat niet zo bij alle stations? In elk geval, Ljubljana vandaag is een rustige, gemoedelijke, vriendelijke stad, rijk bedeeld met historische monumenten en leuke terrasjes al dan niet langs de Ljubljanica-rivier. Allerminst deprimerend! Integendeel.
‘t Is zondag vandaag. Eerst nog een autowegenvignet kopen (30 € voor een maand). Dan de E61 snelweg op. Die slingert onder een opnieuw stralende zon door een groen, heuvelend landschap: 60 % van de oppervlakte van Slovenië is bos. Uitrit 35 - Ljubljana zahod - voert ons recht het hart van de stad in, tot in de parking onder Kongresni Trg (Kongresplein). Bovendien zijn er grote EN propere EN gratis toiletten in de parking en ... gratis stadsplannetjes. Wat een service!
De terrasjes op het plein onder de grote bomen ogen al verlokkelijk. Maar ‘t is amper 9u30: eerst wat kuieren. Langs de Wolfova ulica naar het Prešernov plein. Hier heerst reeds een gezellige toeristische drukte. Eén of andere Franse toeriste wil met mij op de foto, voor een stadsspel of een weddenschap blijkbaar ... of misschien toch voor mijn charmes? Langs de ene kant van het plein ligt de Franciscaner kerk (vrij en kort vertaald uit het Sloveens: Frančiškanska Cerkev Marijinega Oznanjenja Ljubljana). In deze barokke kerk loopt een mis juist ten einde. De kerk zit vol. Een koor brengt een prachtig slotlied. Applaus volgt.
Langs de andere kant van het plein liggen “de drie bruggen”: drie - ook al barokke - bruggen op een paar meter afstand van elkaar. Ontworpen in de dertiger jaren van de vorige eeuw door de in Slovenië wereldberoemde architect Jože Plečnik. We kiezen de meest linkse brug (maakt op zich niet uit welke je kiest) en gaan dan via de Stritarjeva ulica naar een pleintje met een leuke fontein. De Robbov fontein zou geïnspireerd zijn door de fonteinen van de Piazza Navone in Rome. Een groepje Italiaanse toeristen vindt de vergelijking duidelijk niet opgaan en lacht om de armtierige waterstraaltjes.
De kathedraal van Ljubljana staat een eindje verder. Op zondag worden er zo maar eventjes 9 missen gevierd, de hele dag door. Maar net op dit moment niet: voor 2 € p.p. bezoeken we de kerk. Ook weer barok, druk beschilderd plafond vermoedelijk van een laatste oordeel, veel licht. ‘t Is een vrolijke kerk.
Eens buiten kunnen we de terrasjes-verleiding niet meer weerstaan. Even genieten van de sfeer en twee espresso’s vooraleer ... we gaan klimmen. De vriendelijke dienster wenst ons nog een heel prettig verblijf in Slovenië.
Naar het kasteel van Ljubljana nu, op een groene heuvel 70 meter boven de stad - Ljubljana was groene hoofdstad van Europa in 2016. In het kasteel ben je algauw een paar uurtjes kwijt. Met een audio-gids (zelfs in het Nederlands beschikbaar!) bezoek je wachttorens, kerkers en zalen waarin de geschiedenis van het kasteel en van Slovenië wordt verhaald, de kapel, de vijfhoekige toren. Het kasteel is grondig gerestaureerd; je krijgt voor-na foto’s te zien; er is een modern gedeelte wat wonderwel in het oude kasteel is ingepast. Prachtig groot binnenplein met café en restaurant. En d’er is de grote toren. Van daar boven kan je niet alleen de hoogste berg van Slovenië zien (de Triglav), maar ook ongeveer een derde van het hele Sloveense grondgebied.
Weer afdalen nu: langs het Levtsikov plein - ook al met een fontein - tot aan de šuštarski most, vrij vertaald: de Schoenmakersbrug. Dan is het tijd voor een late lunch, op één van de vele terrasjes, buiten, in de schaduw, aan de rand van de Ljubljanica.
De vermoeidheid neemt toe. Zo ook het besef dat we niet alles kunnen zien en doen. Onze selectie voor de rest van de dag:
- De “zuilenmarkt” van Plečnik: een lange overdekte zuilengalerij, waar nu prullaria worden verkocht in allerlei kraampjes.
- De brug der slagers. Naast gruwelijk uitziende standbeelden op de oevers, heeft deze brug nog iets speciaals. ‘t Is een liefdesbrug. Langs beide brugranden bestaat het wegdek over een breedte van anderhalve meter uit glas. De relingen hangen dan weer vol met liefdesslotjes. Moraal: verliefde koppeltjes stappen over het glas, kijken in de diepte naar het stromende water ... het lijkt op een sprong in het onbekende die ze moeten overwinnen vooraleer hun slotje voor eeuwig aan de reling te kunnen ketenen.
- De Drakenbrug: iets verderop, een brug met vier standbeelden van draken. Een draak is overigens het symbool van Ljubljana.
- De Nebotičnik “wolkenkrabber”: een gebouw uit 1933, 13 verdiepingen hoog met op de 12de verdieping een café! Daar drinken we een wijntje en een kava’tje. Spectaculair uitzicht over Ljubljana en zijn kasteel. Wat een groene stad! We zien Tivoli liggen ... een groot park ... stond op ons to-do lijstje maar nu we het van hierboven hebben gezien ...
Langs het immense plein van de Republiek waar in 1991 de onafhankelijkheid werd uitgeroepen keren we terug naar onze auto. Ons bezoek zit er op maar Ljubljana hebben we voorgoed in ons hart gesloten. Zoals Slovenië zelf?